Leerplicht, bijzonder verlof of vrijstelling

De leerplicht

1. Uw kind mag vanaf de dag waarop het 4 jaar oud wordt naar het primair onderwijs.
2. De volledige leerplicht begint bij 5 jaar. Zodra uw kind 5 jaar wordt, moet hij of zij op de eerste dag van de volgende maand naar school.

De volledige leerplicht (alle door-de-weekse dagen naar school) kan op 2 manieren eindigen

1. Aan het eind van het schooljaar waarin uw kind 16 jaar wordt.
2. Als uw kind aan het eind van het schooljaar tenminste 12 schooljaren op school heeft gezeten vanaf het 5e levensjaar.

Kwalificatieplicht

De leerplicht is bedoeld om jongeren in de schoolbanken te houden totdat ze voldoende opleiding hebben om een goede baan te kunnen vinden. De leerplicht kan dit echter niet afdwingen. Vandaar dat de kwalificatieplicht is ingevoerd.

Wie na de leerplichtperiode niet voldoende opleiding heeft of geen diploma heeft, is verplicht een startkwalificatie te behalen. De kwalificatieplicht betekent niet dat de betrokkene 5 dagen per week in de schoolbanken moet blijven. Het is ook mogelijk om met combinaties van leren en werken aan de kwalificatieplicht te voldoen zoals de beroepsbegeleidende leerweg in het mbo.

Vrijstelling van leerplicht

Vakantieverlof buiten de reguliere schoolvakanties is alleen mogelijk als u (ouder/verzorger) kunt aantonen dat u door het bijzondere beroep van 1 van u geen vakantie in de reguliere schoolvakanties kunt opnemen.

Er zijn 4 omstandigheden die ertoe kunnen leiden dat leerplichtigen zijn vrijgesteld van inschrijving op een school:

1. Ongeschiktheid op lichamelijke of psychische gronden. Als uw kinderen lichamelijk of geestelijk niet in staat zijn op een school te zitten.
2. Bezwaar tegen de richting van alle bestaande scholen. Volgens u (ouder/verzorger) is er geen school die voldoet aan uw godsdienst- of levensovertuiging.
3. Uw kind is ingeschreven op een school in het buitenland.
4. U leidt een trekkend bestaan en uw kinderen reizen mee. U bent bijvoorbeeld schipper, kermisexploitant of circusmedewerker.

Bijzonder verlof

Meestal heeft de school hiervoor formulieren die u kunt invullen. U doet uw verzoek aan de directeur van de school. U kunt pas op vakantie gaan wanneer de directeur het verlof ook echt heeft verleend. Dus vraag eerst verlof aan en boek daarna pas uw vakantie om teleurstelling te voorkomen.

Vrijstelling

Als het om medische redenen of andere omstandigheden overduidelijk is dat uw kind nooit in staat zal zijn de school te bezoeken, dan komt uw kind in aanmerking voor vrijstelling van inschrijving op een school.

U heeft als ouder of verzorger geen toestemming nodig voor vrijstelling tot inschrijving op een school. U moet het wel doorgeven aan de leerplichtambtenaar van de gemeente, minimaal 1 maand voordat uw kind 5 jaar oud wordt. Ontstaat de situatie later (dus gedurende de leerplichtige leeftijd), dan moet u dit elk jaar voor 1 juli bij de leerplichtambtenaar van de gemeente melden.

Overige regels

Voor het verkrijgen van vrijstelling gelden verschillende regels. Soms hoeft u niets te doen omdat een ander de vrijstelling al heeft gegeven.

1. Bij schoolverzuim wegens ziekte van uw kind kunt u volstaan met een mededeling aan de directeur van de school. U heeft geen toestemming van de directeur nodig. De mededeling hoeft niet schriftelijk. Meestal is een telefoontje voldoende. U moet de mededeling doen binnen 2 dagen nadat uw kind wegens ziekte de school verzuimde.
2. Bij schoolverzuim wegens het vervullen van godsdienstige plichten kunt u volstaan met een mededeling aan de directeur van de school. Deze mededeling hoeft niet schriftelijk. Meestal is een telefoontje voldoende. U moet de mededeling 2 dagen van te voren doen. U heeft geen toestemming van de directeur nodig.
3. Als uw kind 4 of 5 jaar oud is, is het voldoende dat u aan de directeur van de school meldt dat uw kind enkele uren vrij neemt. U heeft pas toestemming van de directeur nodig als u uw kind meer dan 5 uur per week thuis wilt houden.

Bijzonder verlof

1. Uw schriftelijke verzoek. Het formulier kunt u krijgen op school.
2. Bewijsstukken (bijvoorbeeld een verklaring van uw werkgever, of overige bewijsstukken die de noodzaak van bijzonder verlof aantonen).

Vrijstelling

1. Bij ongeschiktheid op lichamelijke of psychische gronden heeft u een verklaring nodig van een arts, pedagoog of psycholoog. De gemeente wijst de deskundigen aan.
2. Bij bezwaar tegen richting van alle scholen moet u bij de kennisgeving aan de leerplichtambtenaar een verklaring meesturen waaruit blijkt waarom u bezwaar heeft tegen alle scholen in de omgeving.
3. Bij bezoeken van een school in het buitenland moet u bij de kennisgeving aan de leerplichtambtenaar een verklaring meesturen van de directeur van de school in het buitenland. Uit die verklaring moet blijken dat uw kind daar is ingeschreven en de school bezoekt.
4. Bij ouders met een trekkend bestaan heeft u een vrijstelling van rechtswege. Dat wil zeggen dat de vrijstelling, opschorting of beëindiging vanzelf plaatsvindt, dus zonder formaliteiten.
5. Als de school gesloten is, of als uw kind de toegang is verboden of ontzegd, is het niet nodig dat u of uw kind het initiatief tot vrijstelling neemt.
6. Als uw kind ziek is, moet u, als u weet wat uw kind mankeert, bij de kennisgeving aangeven om welke ziekte het gaat.
7. Extra vrij voor 5-jarigen. Zowel de kennisgeving (1e 5 uur) als het verzoek (2e 5 uur) kunt u afhandelen met de directeur van de school.

Bij de formulering van ongeoorloofd verzuim maakt de gemeente onderscheid tussen absoluut en relatief verzuim.

Absoluut verzuim

Absoluut verzuim houdt in dat uw kind niet staat ingeschreven op een school terwijl het wel leerplichtig is. De gemeente (meestal de leerplichtambtenaar) controleert dit door het vergelijken van de bevolkingsadministratie van de gemeente met de leerlingenadministratie van de scholen. Niet-ingeschreven leerlingen die wel in de gemeente geregistreerd staan, rollen er dan vanzelf uit.

Relatief verzuim

Relatief verzuim betekent dat uw kind wel staat ingeschreven op een school maar geregeld afwezig is. Als dit gebeurt, geeft de directeur van de school dit door aan de leerplichtambtenaar van de woonplaats van uw kind.
Relatief verzuim kan te maken hebben met signaalverzuim. Dit is ongeoorloofde afwezigheid ten gevolge van spijbelgedrag. Vaak is er dan een problematische achtergrond (bijvoorbeeld pesten, slechte schoolresultaten of problemen thuis).
Een andere oorzaak voor relatief verzuim is luxe verzuim. Luxe verzuim is ongeoorloofde afwezigheid (door ouders/verzorgers veroorzaakt) doordat uw kind buiten de schoolvakanties om op vakantie gaat. Zonder toestemming van de directeur van de school of de leerplichtambtenaar mag uw kind niet zomaar buiten de schoolvakanties op vakantie.

Ongeoorloofd verzuim is verboden

Ongeoorloofd verzuim kan ertoe leiden dat de leerplichtambtenaar een proces-verbaal opmaakt. De leerplichtambtenaar stuurt het proces-verbaal naar de officier van justitie. De rechter kan aan de ouders of verzorgers een straf opleggen van maximaal een maand hechtenis of een geldboete van maximaal € 2268,90. Kinderen van 12 jaar en ouder kunnen bij ongeoorloofd verzuim ook zelf een geldboete krijgen.

Taken van de leerplichtambtenaar

1. Elke gemeente heeft een leerplichtambtenaar (ook wel: consulent leerlingzaken of leerplichtconsulent) die ervoor moet zorgen dat de schooluitval tot een minimum beperkt blijft.
2. In eerste instantie voert de leerplichtambtenaar gesprekken met de leerling, de ouders en/of de school met als doel dat de leerling de opleiding afmaakt.
3. Als de school niet geschikt blijkt voor de leerling, kan de leerplichtambtenaar helpen een andere school te vinden.
4. Als er geen geschikte opleiding voor het kind bestaat, kan de leerplichtambtenaar vrijstelling verlenen.
5. Als er sprake is van (herhaalde) onwil, kan de leerplichtambtenaar een proces-verbaal opmaken.
6. In geval van ernstige problemen kan de ambtenaar de hulp inroepen van bijvoorbeeld de jeugdhulpverlening of maatschappelijk werk.